Proof of History (PoH) Nedir?
Proof of History, Solana blokzincirinde gerçekleştirilen işlemlerin zamanlamasını belirlemek için geliştirilmiş bir protokoldür. Türkçe’de “Tarih Kanıtı” olarak adlandırılan bu sistem, blokzincir ağının güvenliğini sağlarken aynı zamanda ağın hızlı çalışmasını teşvik eder.
Proof of History (Tarih Kanıtı) Nedir?
Tarih Kanıtı olarak bilinen Proof of History, blokzincir üzerinde gerçekleşen işlemlerin sırasını ve bunların doğruluğunu kanıtlamaya yönelik bir protokoldür. Geleneksel blok zincirlerinde, bir bloğun ne zaman oluşturulduğu, o bloktaki işlemler hakkında bilgi sahibi olmak kadar kritiktir. Zaman damgaları, ağ ve gözlemciler için işlemlerin belirli bir sırayla gerçekleştiği konusunda bilgi sağlar.
Solana, Proof of History algoritmasını kullanan tek blok zinciridir. Bu özellik, Solana’nın inanılmaz bir ölçeklenebilirliğe sahip olmasını sağlar ve saniyede 60 bin adede kadar işlemi işleyebilir. PoH, işlemlerin zamanlamasını belirlemede süreyi azaltma garantisi sunar.
Ancak, Proof of History’nın bazı eksiklikleri de bulunuyor. Bu yöntem, geniş ölçekte test edilmediği için gerçek etkinliği hakkında kesin bir bilgi yoktur. Ayrıca, geçmişte Solana’da keşfedilen bazı güvenlik açıkları ve saldırıların, kısmen PoH’dan kaynaklandığı bilinmektedir. Sonuç olarak, Proof of History’nin güvenilir bir mutabakat mekanizması olup olmadığı hala net değildir.
Proof of History Nasıl Çalışır?
Proof of History (PoH), işlem yükünü hafifleterek blok zincirinin daha hızlı ve verimli çalışmasını sağlar. Solana, bu sistemi, kullanıcıların PoH hash’inin geçerliliğine oy vermek için token’ları stake etmelerine izin veren bir güvenlik sistemi olan Tower Byzantine Fault Tolerance (Tower BFT) ile bir araya getirir.
Proof of Stake ve Proof of History benzer yapılar olsa da, zaman hesaplama yöntemleri açısından önemli farklılıklar taşır. Proof of Stake’te zaman damgası işlevi kullanılır; bu, her düğümün ağın zaman damgasına bağlı olduğu anlamına gelir ve bu nedenle ağın hızı yavaşlar.
Proof of History’de ise zaman, geçmiş olaylara dayalı olarak hesaplanır. Doğrulayıcılar, olayların analizinin ardından onaylanabilen bir hash işlevi oluşturur. Bu hash, ağ tarafından oluşturulan her bloğa eklenir. Bu yöntem, zaman oluşturma sürecinin çok hızlı gerçekleşmesini sağlar ve böylece Solana’nın ölçeklenebilirliğini artırır.
Proof of History’nın çalışma şekli 5 adımda şöyle özetlenebilir:
- Kullanıcılar protokole katılır.
- İlk doğrulayıcı, bloğu bulmak için 5 saniye harcar.
- İkinci doğrulayıcı, bir sonraki bloğu bulmak için 5 saniye harcar ve toplamda 10 saniye geçer.
- Üçüncü doğrulayıcı, bloğu bulmak için 5 saniye daha harcar; bu da toplamda 15 saniyeye ulaşır.
- Doğrulama işlemi bu sıra ile devam eder.
PoH Önemi Nedir?
PoH protokolü, blokzincir ağları için kritik bir öneme sahiptir. Protokolün işleyiş biçimi, birçok ayrıcalık ve avantaj sunar. Proof of History’nin önemi nedir? sorusunun yanıtı şu maddelerde yatmaktadır:
- Ağda meydana gelen gecikmeler azalır.
- Gecikmelerin azalması, blokzincirin verimliliğini artırır.
- Tarih Kanıtı yöntemi ile işlemlerin sırası güvenle doğrulanır.
- Doğrulama sürecinde zamandan tasarruf sağlanır.
- Düğümler, işlemlerin sırasını belirlemek için daha az zaman harcar.
- Zaman tasarrufu, ağa katılan yeni doğrulayıcıların daha hızlı seçilmesine olanak tanır.
Proof of History Avantajları ve Dezavantajları
Tarih Kanıtı protokolü birçok avantaja sahip olmasının yanı sıra bazı dezavantajları da bulunuyor. Düşük işlem ücretleri, bu protokolün en belirgin avantajlarından biridir. Solana, Ethereum gibi diğer ağlara kıyasla daha uygun fiyatlarla işlem yapma imkanı sunar. Ayrıca ölçeklenebilirlik açısından da daha üst bir seviyededir; ağ üzerindeki işlemler oldukça hızlı gerçekleşir.
Dikkate alındığında, PoH sisteminin dezavantajları arasında, Solana’nın ağında 1200’den az doğrulayıcı kullanıyor olması yer alıyor. Bununla birlikte, Solana sıkça “Ethereum katili” olarak adlandırılsa da, ağda daha az dApp bulunmaktadır; Solana’da yaklaşık 350 dApp geliştirilirken, Ethereum’da bu rakam 3 binden fazladır.
Bu makale yatırım tavsiyesi ya da önerileri içermemektedir. Her yatırım ve alım satım işlemi risk içerir ve okuyucuların karar vermeden önce kendi araştırmalarını yapmaları önemle tavsiye edilir.
