Stacks (STX) Nedir? STX Bitcoin’i Nasıl Ölçeklendirir?

Stacks, Bitcoin üzerine inşa edilen akıllı sözleşmeler için bir katman oluşturarak, STX’teki işlemlerin Bitcoin blokzincirinde kalıcı olarak saklanmasını sağlar. STX blokzinciri, tokenomik bir yaklaşım olan ve merkezi olmayan bir mutabakat sistemi işleyen POX (Transfer Kanıtı) mekaniğine sahiptir.

Eski blokzincir ağlarına kıyasla yeni nesil blokzincirlere baktığımızda, dikkat çeken bir özellik, eski ağların daha fazla ademi merkeziyetçilik ve güvenliğe odaklanmasıdır. Bu ağlar, güvenliği ve ademi merkeziyetçiliği sağlamak için hız, ölçeklenebilirlik ve genel ağ dinamizminin bir kısmını feda ediyor. Madencilerin her bloğu doğrulamak için zamana ihtiyacı olduğundan, yavaş işlem hızı aslında güvenlik için olumlu bir durum yaratmaktadır. Ancak yeni blokzincirler, daha hızlı ve maliyet açısından daha uygun olmaları nedeniyle (kullanım açısından) önemli bir çekicilik kazanmıştır.

Gene de, bu avantajı sağlamak için güvenlik ve ademi merkeziyetçilikten bir nebze ödün verdikleri sıkça görülmektedir. Güvenliği yüksek bir düzeyde tutan blokzincir mutabakatı ve işlem doğrulama için yeni yöntemler geliştirilmiştir. Stacks da işte bu projelerden biridir.

Stacks Nedir?

Stacks, Bitcoin blokzincirinde akıllı sözleşmeler için “yarı bağımsız” bir katmandır. Stacks ağı, özerk bir durum makinesi olarak işlev görürken, fikir birliği mekanizmasını yürütür ve işlemlerin kanıtını Bitcoin ağında yayınlayarak “yarı bağımsız” bir yapı oluşturur.

STX, daha yavaş olan Bitcoin ana ağına alternatif olarak çevik bir yürütme katmanı geliştirmekte ve bu sayede Bitcoin ağını genişletmektedir. Aynı zamanda, işlemlerin nihai doğrulamasını gerçekleştirirken Bitcoin ağındaki güçlü güvenlik altyapısından yararlanmaktadır.

Yürütme katmanını kısmen mutabakat katmanından ayırarak, ağ geliştirme sürecine modüler bir yaklaşım getirmektedir. Stacks üzerinde gerçekleştirilen akıllı sözleşmeler, bu ağ için özel olarak tasarlanmış Clarity programlama dili ile yazılmıştır.

STX ayrıca, kullanıcıların Bitcoin blokzincirinde istedikleri adları kaydetmelerine imkan tanıyan merkezi olmayan bir adlandırma sistemi olan BNS’yi (Bitcoin Adlandırma Sistemi) işletmektedir. STX, BNS adını içeren cüzdanın özel anahtarının sahibi olduğundan, bu adın durumunu tam kontrol altında tutmaktadır; böylece BNS herkesin katı bir mülkiyete sahip olduğu nominal bir sistem oluşturmasına olanak tanır.

STX, geliştiriciler, günlük kullanıcılar ve akıllı sözleşme uygulamaları için güvenli ve verimli bir platform sunduğunu vurgulamaktadır.

Stacks Nasıl Çalışır?

Akıllı sözleşmeleri yürütmek, işlemleri doğrulamak ve Bitcoin blokzinciri sayesinde ek bir güvenlik katmanı sağlamak için Stacks ağı, uyum içinde çalışan bir dizi rol üstlenen unsurları kullanmaktadır. Ağın temel bileşenleri şunlardır:

• Yeni bir programlama dili.
• Akıllı sözleşme yürütme katmanı.
• Etkileşimli bir mutabakat mekanizması.

Stacks, Bitcoin blokzincirine ek bir işlevsellik kazandırarak diğer Bitcoin ölçeklendirme çözümlerinden farklı olduğunu belirtmektedir. Lightning ağına kıyasla, STX sadece Bitcoin blokzincirinin kapasitelerini artırmakla kalmayıp, aynı zamanda onu daha kullanışlı hâle getirdiğini savunmaktadır. Bunu, kullanıcılardan gelen varlık takasları taleplerini yönetebilen ve işlemlerin kaydını tutan programlanabilir bir yürütme katmanı oluşturarak gerçekleştirmektedir.

Akıllı sözleşme işlemlerinin ve yerel P2P işlemlerinin bu kayıtları, bloklar şeklinde gruplanarak doğrulama için mutabakat katmanına iletilmektedir. Stacks ağındaki fikir birliği, “Aktarım Kanıtı” adlı konsensüs algoritmasına dayanmaktadır.

STX Coin Nedir?

STX, Stacks ağının yerel kripto para birimidir. Projeye göre, STX, Stacks’ın kendi ekonomisini oluşturmasını ve yönetmesini sağlar, ayrıca güvenlik altyapısını destekler. STX, ağdaki blokları doğrulamak üzere Bitcoin madencilerini incentivize ederek mutabakat sisteminin yönlendirilmesinde kullanılır. STX sahipleri, coin’lerini ağa kilitleyerek fikir birliği ve güvenliğe katkıda bulunmakta, bu da onları Bitcoin ödüllerine hak kazandırmaktadır. Ayrıca, STX ağın vergi sistemini de yönetir ve işlemler için ücret olarak kullanılır.

STX coin’leri, akıllı sözleşme mutabakatı ve güvenlik sistemleriyle iç içe geçmiş durumdadır. Bitcoin madencilerinin STX coin fiyatı sabit kaldığında ağa bağlanma ihtimali daha yüksektir; ancak bu durum birçok diğer faktörden de etkilenebilir.

CoinGecko verilerine göre, şu anda yaklaşık 1,4 milyar STX token dolaşımdadır. Toplam arz sınırlı değildir ve 2050 yılına kadar 1,8 milyar STX coin dolaşımda olması beklenmektedir. Bitcoin blokzincirinde olduğu gibi, Stacks da madencilerin ödüllerini önceki değerinin yarısına düşüren bir yarılanma programı yürütmektedir. STX, her dört yılda bir yarıya indirilir.