Proof-of-Stake Blok Zincirlerinde Stake Nasıl Yapılır?

Artan kripto para kullanımıyla birlikte, Proof-of-Stake blok zincirleri önem kazanmaya başladı. Kripto varlıklara olan ilgi ve yatırım seviyesi her geçen gün artarken, kullanıcılar alternatif çözümler aramaya devam ediyor. Peki, Proof-of-Stake (PoS) blok zincirinde staking işlemi nasıl yapılır?

Proof-of-Stake (PoS) konsensüs algoritmalarını kullanan blok zinciri ağları, bir blok zincirinde blokların doğrulanmasına ve oluşturulmasına katılabilmek için tokenları stake etmenizi gerektirir. PoS blok zincirlerinde stake yapmak, protokol yönetimine katkı sağlarken dijital varlıklar üzerinden blok ödülleri olarak pasif gelir elde etme imkânı sunar. PoS, Proof-of-Work (PoW) ağlarının daha yavaş, daha maliyetli ve daha fazla enerji tüketen gereksinimlerine kıyasla geliştiriciler ve kullanıcılar tarafından daha hızlı, daha etkin ve daha demokratik blok zincirler talep edildikçe oldukça popüler hale gelmiştir.

Proof of Stake (PoS) Nedir?

Bir blok zinciri ağının temel bileşeni, tüm paydaşların ağın paylaşılan verilerinin geçerliliği üzerinde uzlaştıkları ve ardından bu verileri güvence altına aldıkları konsensüs algoritmasıdır. Bir blok zinciri ağı, yeni bir veri bloğuna geçmeden önce ortak bir görüşte buluşmalıdır. Bitcoin’in piyasaya sürülmesinden bu yana, enerji yoğun ve kısıtlı olan İş Kanıtı (PoW) mekanizması sektörde standart haline gelmiştir. Bunun güncellenmiş versiyonu olan Hisse Kanıtı (PoS), Tezos, Cosmos ve yakın zamanda Ethereum 2.0 gibi birçok blok zincirinde yaygınlaşarak konsensüs algoritmalarında bir evrimi temsil etmektedir.

PoW ağları, pahalı donanımlar ve enerji tüketen veri madenciliği gerektirdiğinden, PoS önemli avantajlar sunar. PoS blok zincirlerinde, bir kişi veya grup belirli bir miktar tokenı stake ettikçe rastgele seçilerek işlemleri doğrulamak üzere atanır. Seçilenler, onaylı bloklarla ilişkili işlem ücretlerini ödül olarak alırlar. Bu sistem, kötü niyetli faaliyetlere karşı caydırıcı bir etki yaratarak, bloklardan sorumlu olanların hileli işlemler tespit edildiğinde token kaybıyla karşılaşmasını sağlar.

PoS, ilk kez 2013 yılında Peercoin tarafından kullanılmıştır. O tarihten itibaren birçok bilinen blok zinciri projesi PoS ve Delegated Proof of Stake (DPoS) sistemlerini benimsemiştir. DPoS blok zincirlerinde, kullanıcılar belirteçlerini dağıtarak tercih ettikleri delegelere atama yapabilirler. Bazı blok zincirlerinde, delegeler aldıkları destek miktarına bağlı olarak yönetim üzerinde etki sahibi olabilir. PoS veya DPoS kullanan bazı önemli projeler arasında Tezos, Cosmos, Cardano, EOSIO, Algorand ve Synthetix Ağı sayılabilir. PoS sisteminin en çok beklenen uygulaması, Ethereum’un PoW’dan PoS’a geçişi olan Ethereum 2.0’dır ve 2022’de piyasaya sürülmüştür.

Bir PoS Ağında Token Nasıl Stake Edilir?

Bir PoS ağında staking yapmak için öncelikli adım, o blok zincirinin kripto para birimini edinmektir. Örneğin, Tezos için XTZ’ye, Cardano için ise ADA’ya ihtiyacınız vardır.

Diferensiyel PoS blok zincirlerine katılım süreçleri farklılık gösterse de genel işlemler şu şekildedir:

• Öncelikle elinizdeki kripto para için staking imkânı sunan bir cüzdan indirin.
• Bazı protokoller minimum token gereksinimi talep eder. Örneğin, Tezos’ta staking yapmak için en az 8.000 XTZ, Ethereum 2.0’da ise 32 ether (ETH) gerekir.
  Doğrulayıcıların 7/24 çevrimiçi kalabilmeleri için sürekli internet erişimi olan bir donanıma ihtiyacı vardır. Raspberry Pi veya masaüstü bilgisayarlarla basit kurulmlar yapılabileceği gibi bulut üzerinden sanal özel sunucularla da staking işlemi gerçekleştirebilirsiniz.
• Cüzdanınız, kripto paralarınızı stake ederek doğrulama ve yeni bir blok oluşturma işlemleri için bir node olarak hizmet eder. DPoS sistemlerinde stake ettiğiniz tokenler, bir temsilcinin yeni bir bloğu doğrulamasına destek olur.
• PoS protokollerinde stake miktarınız ne kadar büyükse, bir sonraki bloğun oluşturulmasında seçilme şansınız artar. DPoS protokollerinde delege sayısı, destekleyen stake edilmiş token miktarına göre belirlenir. Eğer desteklediğiniz delege blok oluşturursa, o bloktan elde edilen ödüller bu delegeleri destekleyenlere orantılı olarak dağıtılır.

Stake Ödülleri

PoS blok zincirleri, staking ile kripto varlıklarınızdan gelir elde etme imkânı sunar.

Staking yapacağınız blok zincirini seçerken, token seyreltme veya enflasyon durumlarını göz önünde bulundurmak önemlidir. Seyreltme, yeni tokenların basılması sonucunda mevcut kripto paranın değerindeki kaybı ifade eder. Daha fazla token basıldıkça, diğer faktörler sabit kalsa bile mevcut tokenların değeri azalır.

PoS ağlarında stake yapmak, daha hızlı, ölçeklenebilir ve enerji verimli bir blok zinciri altyapısı sağlarken, dijital varlıklarınızdan pasif gelir elde etme imkânı sunar. Ayrıca birçok PoS blok zinciri, belirli protokol güncellemeleri veya yol haritasındaki değişiklikler için tokenları stake ederken protokol yönetimine katılması için fırsat sunarak merkezi olmayan yönetişime olanak tanır.

Deneme ve yineleme ile PoS algoritmaları, hız, verimlilik ve güvenliği daha iyi dengeleyerek teşvikleri hizalayıp merkezi olmayan yönetimi sağlamak için geliştirilmekte. Blockchain teknolojisi ölçeklenip karmaşıklaştıkça, PoS’un önemli bir unsura dönüşmesi pek çok kişi tarafından beklenmektedir. Deneysel bir teknoloji olarak PoS algoritmaları, hızlı bir şekilde blok zinciri ekosisteminin vazgeçilmez bir parçası haline gelmektedir.