Initial Stake Pool Offering (ISPO) Nedir?

ISPO, yani Initial Stake Pool Offering, Cardano ekosistemine özgü bir bağış toplama modelidir. Diğer finansman yöntemlerine kıyasla yatırımcılar için daha güvenli bir alternatif sunan ISPO, kullanıcılara sahip oldukları ADA coin’leri ile katılım imkanı tanır.

ISPO Nedir?

Initial Stake Pool Offering, Cardano blockchain’ine özel bir kavram olup, bir tür fon toplama sistemidir. Türkçeye “İlk Hisse Havuzu Teklifi” olarak çevrilen bu terim, kısaca ISPO olarak anılmaktadır.

Son yıllarda kripto para toplama yöntemleri, hem blockchain geliştiricileri hem de yatırımcılar için daha erişilebilir ve uygun süreçler sağlamak adına önemli bir değişim yaşamıştır. ISPO, bu bağlamda IDO, ICO gibi mevcut modellere göre daha fazla avantaj sunarak, gelecek vaadeden yeni bir kaynak geliştirme modeli olarak öne çıkmaktadır.

Kullanıcıların ADA coin’lerini stake edebilecekleri havuzlar mevcuttur. ISPO modeli, geliştiricilerin bu havuzları kullanmasına olanak tanır. Geliştiriciler, her staking havuzu için değişken marjlar belirleyebilir ve ödülleri toplayarak projelerinin kripto paralarıyla paydaşlarına ödeme yapabilirler. Bir havuzdaki pay ne kadar büyük olursa, o havuzun bir sonraki blokta doğrulayıcı node olarak seçilme olasılığı da o denli artar.

ISPO modelinin diğer yöntemlerden en belirgin farkı, fon olarak verilen coin’lerin aynı zamanda kullanılma olanağına sahip olmasıdır. Yani kullanıcılar, mevcut ADA coin’lerini aktif olarak kullanabilirler.

Initial Stake Pool Offering Nasıl Çalışır?

Cardano ağı, Proof of Stake mekanizması ile çalışmaktadır. Bu nedenle, işlemleri doğrulamak ve yeni bloklar oluşturmak için ağna güvenilir doğrulayıcılar atanır. Bu doğrulayıcılar, kullanıcıların fonlarını stake etmelerine olanak sağlayan etkili node’lar veya stake havuzlarıdır.

Ouroboros protokolü tarafından desteklenen Cardano ağı, doğrulayıcı ödüllerini dağıtmak için en yüksek stake miktarına sahip havuzu seçer. Dolayısıyla, Cardano’da belirli olan 5 günlük dönemlerin sonunda, ADA coin ödülleri havuzun yetki verenleri arasında paylaştırılır.

ISPO ile kullanıcılar, proje geliştiricilerin oluşturduğu staking havuzlarında ADA coin’lerini stake eder. En büyük paya sahip staking havuzu, bir blokta doğrulayıcı node haline gelir ve sonuçta Cardano ağının konsensüsünün bir parçası olur.

Ancak, kullanıcılar ADA jetonlarını bu havuzlarda stake ettiklerinde, doğrudan ADA ödülleri kazanamazlar. Bunun yerine, proje geliştirenlerin yerel kripto parasını ödül olarak alırlar. Yetki verenler arasında ideal olarak dağıtılması gereken ADA ödülleri, doğrulayıcı node operatörüne teslim edilir.

ISPO Örnekleri

ISPO’ların popülaritesi hızla artmakta. Model, hem ağı hem de proje geliştiricilerini ödüllendirirken, yatırımcıların fonlarını güvende ve risksiz tutma gibi birçok avantajı nedeniyle yatırımcılar tarafından tercih edilen bir kripto finansman modeli haline gelmiştir.

Örneğin MinSwap, kullanıcılara kripto para birimlerini minimum ücretle takas etme imkanı sunan Cardano blockchain’inde merkezsiz bir borsadır.

MinSwap, fonların güvenliğini sağlamak için Babel ücret mekanizmasını kullanarak, her yatırımcının işlemini başarıyla gerçekleştirmesini garanti eder. Ayrıca, kullanıcıların işlem ücretlerini kendi sahip oldukları coin’ler ile finanse etmelerine olanak tanır, böylece ADA’nın ücreti ödemesi zorunlu hale gelmez.

MinSwap, 20 dönem süren bir ISPO projesinde, 10 staking havuzuna sahip FISO modelini benimseyerek yerel tokeni MIN’i sunmuştur.

Bu modeli benimseyen diğer PoS blockchain’leri arasında şunlar da bulunmaktadır:

• Tron: TRON (TRX) yatırımcıları, token airdropları almak için TRX’lerini stake edebilir.
• Polkadot: Polkadot, yatırımcıların yerel kripto para birimleri DOT veya Kusama’yı (KSM) stake etmesine ve projelerden yerel coin’ler elde etmesine olanak tanır.
• Terra: Yatırımcılar, Luna’yı stake ederek Anchor Protocol’ün ANC’sini, Mirror Protocol’ün MIR’ını ve diğer tokenleri kazanabilirler.
• Solana: Sabre ve Sunny Aggregator kullanıcıları, sırasıyla yerel token SBR veya SUNNY’yi almak için Solana’nın SOL’unu stake edebilir.
• Cardano: Mala DEX, Ray Network, MELD, MinSwap, MIRQUR ve SundaeSwap gibi projelerin hepsi FISO modelini kullanmaktadır.

ISPO’dan Erken Çıkış Yapılabilir mi?

ISPO katılımcıları, dönem içindeki herhangi bir an, ADA’larını geri alma hakkına sahiptir. Yatırımcılar ADA’ları üzerinde tam bir kontrol sağlar. MELD staking havuzları, her dönem sonrası token ödüllerini hesaplar. Bu süreçte, yatırımcılar istedikleri zaman ADA’larını geri alabilir veya tekrar stake edebilirler.