Depeg Nedir? Ne Anlama Gelir ve Neden Oluşur?

Depeg, bir stabilcoin’in sabit fiyatından sapması durumu için kullanılan terimdir. Curve Finance, USDC’nin depeg yaşamasının ardından işlem hacminde 7 milyar doları geçerek zirve yaptı. Bu olay, MakerDAO’nun DAI stabilcoin’inde de %5’lik bir değer kaybına neden oldu. Peki depeg ne anlama geliyor ve neden gerçekleşiyor?

Depeg Nedir?

Depeg, değeri ABD dolarına bağlı sabitlenmiş bir stabilcoin’in, bu bağlamdan uzaklaşması demektir. Depeging olarak adlandırılan bu durum ortaya çıktığında, stabilcoin’in güvenilirliği sorgulanmaya başlanır. Kripto para piyasasında geçmişte birçok stabilcoin’in sabit değerinin bozulduğu gözlemlenmiştir. Bunlar arasında Tether, USDC, BUSD ve GUSD gibi öne çıkan stabilcoin’ler yer almaktadır.

Özellikle, değeri matematiksel hesaplamalarla ve belirli algoritmalarla belirlenen algoritmik stabilcoinlerde depeg yaşanması oldukça ciddi sonuçlar doğurabilir.

Son dönemde, bu durumun bir örneğini Terraform Labs’in algoritmik stabilcoin’i Terra USD’nin (UST) dolar sabitinin kırılması ile gördük. UST’nin depeg yaşamasının ardından kripto para piyasasından milyarlarca dolar silindi ve yatırımcılar önemli kayıplar yaşadı. Bu durum, kripto sektöründe domino etkisi yaratarak birçok kripto şirketinin iflas etmesine yol açtı.

Depeg Nasıl ve Neden Oluşur?

Depeg olayı, uyumsuz rezervler ve piyasa koşullarının algoritmalardan daha iyi performans göstermesi sonucu meydana gelir. Bir stabilcoin’in değeri, bağlı olduğu varlık tarafından tam anlamıyla desteklenmezse fiyatında sapmalar olabilir. Dolayısıyla depeg yaşanmaması için piyasa, stabilcoin’e yeterli düzeyde rezerv desteği sağlamalıdır.

Bunun yanı sıra, arz ve talep dinamikleri üzerinden bir varlığın değer sabitlemesi sağlansa da bu durumun sürdürülebilirliği zamanla bozulabilir. Piyasa, algoritmalardan daha etkin bir performans gösterdiğinde veya ani çöküşler yaşandığında stabilcoin’de değer kaybı başlamaktadır.

Peki, depeg nasıl önlenebilir? Ciddi sonuçlar doğuran bu durumu engellemek için öncelikle yasal düzenlemelerin yapılması şarttır. Yeterli rezerv desteğinin sağlanması adına bu düzenlemelerin kritik önemi bulunmaktadır. Aksi takdirde, stabilcoin’ler karşılıksız basılan paralarla aynı duruma düşer.

Depeging yaşanmaması için yapılması gerekenlerden biri de sağlam bir arbitraj mekanizmasının varlığıdır. Bu sayede algoritmik stabilcoin’lerin akıllı sözleşme yönetimi güvence altına alınabilir. Bir stabilcoin piyasa değerinin altında işlem gördüğünde, arbitrajcılar onu düşük fiyattan satın alıp, 1 dolara takas ederek kar elde edebilir ve böylece dolar sabitinin geri kazanılmasına katkıda bulunmuş olurlar.