Dağıtık Defter Teknolojisi (DLT) Nedir?

Dağıtık defter teknolojisi (DLT), şifrelenmiş ve bölünmüş verilerin merkezi olmayan bir ortamda saklandığı sistemleri ifade eder. Dağıtılmış defter, çeşitli lokasyonlarda, kurumlarda ve ağlar üzerinde senkronize bir şekilde yayılmış bir veritabanıdır.

Ağ üzerindeki katılımcılar, yetkileri doğrultusunda verilere erişebilir, güncelleme yapabilir ve veri doğrulama süreçlerine katkı sağlayabilirler. Verilerin birden fazla noktada bulunması ve ağ katılımcıları arasında sağlanan mutabakat sayesinde herhangi bir merkezî otoriteye ihtiyaç duyulmamaktadır.

Daha yaygın olarak Blockchain teknolojisi olarak bilinen dağıtık defter teknolojisi, Bitcoin ile birlikte tanıtılmıştır. İlk dikkate değer kullanım alanı, 2008 yılında ortaya çıkan Bitcoin ile olmuştur. Bitcoin, küresel finans sisteminin çöküş yaşadığı 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından geliştirilen, aracısız ve güvenli bir ödeme sistemidir. Bitcoin’in popülerliği arttıkça, arkasındaki dağıtık defter teknolojisi olan Blockchain ile ilgili çeşitli sektörlere yönelik araştırmalar yapılmaya başlanmıştır. Yapılan incelemelerde, Blockchain teknolojisinin hız ve ölçeklenebilirlik açılarından yeterli olmadığı anlaşılmış ve buna bağlı olarak yeni dağıtık defter teknolojileri geliştirilmiştir.

Dağıtık defter teknolojisinin, üçüncü taraflara güvenen sektörler ve kurumlar üzerinde önemli etkileri olduğu düşünülmektedir.

Dağıtık Defter Teknolojisi (DLT) Nasıl İşler?

Merkezi olmayan yapılar söz konusu olduğunda, verilerin güvenli bir şekilde saklanması, erişilmesi, güncellenmesi ve doğrulanması için konsensüs sağlaması gerekmektedir. DLT ile tüm veriler, kriptografi kullanılarak güvenli bir biçimde depolanır ve bu verilere yalnızca kriptografik imza ile anahtar kullanılarak ulaşılabilir.

Dağıtık Defter Teknolojileri

Dağıtık defter teknolojisi çeşitlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Hedera Hashgraph: Swirlds tarafından geliştirilmiş patentli bir dağıtık defter teknolojisidir. Lisp ve Java programlama dilleri ile oluşturulmuştur. Hashgraph ağındaki her işlem, bir olay olarak adlandırılmaktadır. Her olay, zaman damgası, kendisinden önceki iki olayın karması, işlemler ve elektronik imza bilgilerini içerir.
• DAG (Directed Acyclic Graph): Herkesin erişimine açık bir dağıtık defter teknolojisidir. Directed Acyclic Graph teknolojisinde, bloklar ve madenciler olmadığı için işlem ücreti yoktur. Veriler doğrusal bir zincir olarak değil, doğrusal olmayan bir biçimde kaydedilmektedir. Kullanılan mutakabat protokolünde her işlem, öncesindeki iki işlemi doğrulamakta ve işlem bilgilerini kaydetmektedir.
• Holochain: Herkesin kullanımına açık bir dağıtık defterdir. Holochain, katılımcıların tek bir zincir yerine kendi ayrı zincirlerini oluşturmalarını temel alır. Blok zincirinde tüm katılımcılar için ortak bir zincir üzerinden işlem yapılırken, Holochain’de katılımcılar sadece kendi işlemlerini kendi yerel zincirlerinde saklarlar.
• Tempo: Verilerin ağa bağlı birçok düğüm arasında dağıtılmasını sağlamak için parçalama yöntemi kullanır. Her işlem kaydedilirken mantıksal saat numarası da kaydedilmektedir. Her düğüm, tanık olduğu her işlem için kendi mantıksal sayacını bir artırır.