Çatallanma Nedir?

Çatallanma (fork), blokzincir ağına ait veri zincirinin belirli sebeplerden ötürü iki ayrı yola ayrılmasını ifade eder. Kripto paralar üzerinde gerçekleştiğinde, bu durum kripto para birimlerinin değerlerini doğrudan etkileyebilir ve iki yeni para biriminin ortaya çıkmasına yol açabilir. Çatallanmanın meydana gelmeden önce iki zincir aynı verileri paylaşırken, çatallanma sonrasında her biri farklı işleyiş biçimleriyle devam eder.

Çatallanma, kullanıcılar veya geliştiriciler bir kripto para birimi hakkında temel bir değişiklik gerektiğine inandıklarında ortaya çıkar. Bu durum, büyük bir hack olayı ya da Bitcoin ile Bitcoin Cash arasında yaşanan topluluk içindeki anlaşmazlık gibi sebeplerle de oluşabilir. Ayrıca, ağda tıkanıklık ya da ölçeklenebilirlik sorunları gibi daha önce öngörülmemiş problemler de fork işlemini gerektirebilir. Sorun olmasa bile, sistemin daha verimli çalışabilmesi amacıyla da çatallanma gerçekleştirilebilir.

Çatallanma, blokaj protokolünde bir işlemin geçerli olup olmadığını belirlemek için yazılımda yapılan değişiklikler olarak tanımlanır. Bu, blokzincirdeki hemen her sapmanın bir çatal olarak kabul edilebileceği anlamına gelir. Bununla birlikte, çatallanmanın iki ana türü vardır: Hard Fork ve Soft Fork.

Hard Fork (Sert Çatallanma)

Hard Fork, sert çatallanma anlamına gelir. Blockchain ağında gerçekleştirilen köklü ve geriye uyumsuz bir protokol güncellemesi sonrasında birbirinden farklı iki zincirin oluşmasına hard fork denir. Hard fork, geriye dönük uyumluluğu zedeleyen her türlü değişikliği kapsar. Eski yazılımla çalışan düğümler, yeni işlemleri geçersiz sayar; bu da onları yenilenmeye zorlar.

Eğer topluluğun büyük bir kısmı eski kuralları kullanmaya devam etmek isterse, zincir bölünerek iki ayrı para biriminin doğmasına yol açar. Bitcoin’den türeyen Bitcoin Cash buna örnek verilebilir. Sert çatallanma gerçekleştiğinde, iki zincir arasında etkileşim kesilir. Hard fork işlemi geri alınamaz olduğundan, yalnızca zorunlu durumlarda uygulanır.

Soft Fork (Yumuşak Çatallanma)

Soft Fork, yumuşak çatallanma olarak bilinir. Blockchain ağının daha etkin bir şekilde çalışmasını sağlayan ve geriye uyumlu olan iyileştirmelere soft fork denir. Soft fork, geriye dönük uyumlu olarak kabul edilebilen herhangi bir değişikliktir. Soft fork gerçekleştiğinde, kripto para ağının bileşenleri yeni işlemleri geçerli olarak kabul eder. Kripto para birimleri açısından değerlendirildiğinde, yumuşak çatallanma sonrasında eski veya yeni döneme ait blokların değişimi yapılabilmektedir.