Cardano İçin Bilmeniz Gereken Terimler

Cardano, kripto para dünyasındaki konumunun yanı sıra, kendine özgü terminolojisiyle de dikkat çeken bir blok zincir ağıdır. Kripto jargonunun önemli bir kısmı Cardano ile ilgili terimlerden oluşur. Örneğin, “ADA” kelimesi birçok insan için Türkçe’deki genel anlamını çağrıştırsa da, ekosistemle ilgili kullanıcılar için “üçüncü nesil” blok zincir ağının yerel kripto para birimini ifade eder.

Cardano Nedir?

Cardano, “üçüncü nesil” olarak kabul edilen bir blok zincir ağıdır. Bitcoin “birinci nesil”, Ethereum ise “ikinci nesil” olarak sınıflandırılmaktadır. Cardano, Ethereum’un en büyük rakiplerinden biri olarak bu alanda önemli bir yer edinmiştir; çünkü Ethereum’daki ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmeyi amaçlamaktadır.

2017’de piyasaya sürülen Cardano ağı, ADA isimli popüler kripto para birimini barındırmakta olup, merkeziyetsiz bir topluluk tarafından geliştirilmiş bir hisse kanıtı (Proof of Stake – PoS) projesidir. Ağın temel amacı, ölçeklenebilirlik ve birlikte çalışabilirlik sağlamaktır.

Cardano Terimleri

Kripto ekosisteminde önemli bir yere sahip olan Cardano, kendine özgü terimlere de ev sahipliği yapmaktadır. Bu terimler, blok zincir ve Web3 teknolojisine yeni adım atan herkesin bilmesi gereken bazı kavramları içermektedir. Aynı zamanda blok zincirin ne olduğu veya ne olmadığı konusunda yeni başlayanlara yardımcı olacaktır.

Cardano ile ilgili bilmeniz gereken terimleri şu şekilde derledik…

1. ADA

Öncelikle, Cardano’nun yerel kripto para birimi olan ADA ismini İngiliz matematikçi ve programcı Ada Lovelace’tan almıştır. Kullanıcılar, ADA’yı ağ üzerindeki işlem ücretlerini ödemek için dijital para birimi olarak kullanmanın yanı sıra, ADA paylarını devrederek Cardano blok zincirinin çalışmasına katkıda bulunabilirler. Ada Lovelace, aynı zamanda dünyanın ilk programcısı olarak anılmaktadır.

2. Babel Fees

İsmini İncil’deki Babil Kulesi’nden alan bu mekanizma, Cardano’nun diğer dijital para birimleriyle entegrasyonunu sağlar.

3. Determinism

Determinizm, bir olayın önceden belirlenmiş olduğunu ifade eder. Cardano özelindeki kullanımı ise, işlem yapmadan önce her zaman işlemin maliyetinin tam olarak ne olacağını bilmek anlamına gelmektedir.

4. EUTXO

Cardano’nun kullandığı muhasebe modeli olan EUTXO, Bitcoin blok zincirindeki muhasebe modelinin genişletilmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu model, blok zincir ağını süper güvenli, ölçeklenebilir ve öngörülebilir bir hale getirir.

5. Formal Verification

IOG araştırmasının kritik bir parçası olan bu terim, resmi matematik yöntemlerine dayanır. Aynı zamanda sistem tasarımının ve altta yatan algoritmaların doğruluğunu, belirlenen gereksinimlerle özellikleri karşılayıp karşılamadığını kontrol etme sürecini tanımlar.

6. Governance

Cardano’nun yönetim ilkesi, merkezi bir otoritenin gelişimini kontrol etmediği anlamına gelmektedir, bu da ademi merkeziyetçilik anlayışını benimsediği anlamına gelir.

7. Hydra

Hidra, Antik Yunan mitolojisindeki dokuz başlı yılan benzeri bir canavar değildir; Cardano’da bu terim, işlemleri hızlandırmak ve ağ tıkanıklığını azaltmak için protokollerin uygulanmasını ifade eder. Belki de mitolojik Hidra’nın dokuz başı ile bu paralellik kurulabilir, ancak terimin anlamını hatırlamak için iyi bir referans olduğu kesindir.

8. Initial Stake Pool Offering (ISPO)

Bu terim Türkçe’de “ilk hisse havuzu teklifi” olarak adlandırılmaktadır. ISPO, dApp’ler veya Cardano’daki projeler için fon toplamanın bir yolunu belirtir. Kullanıcılar, proje havuzuna paylarını devrederek, onlara kendi veri uygulamalarında kullanılabilecek tokenlar sunar.

9. Jormungandr

Bu terim, teknik olarak Cardano’nun en zor telaffuz edilen ifadelerinden biridir. Jormungandr, İskandinav mitolojisinde dev bir yılandır ve dünyayı çevreleyecek kadar büyük olduğu söylenir; bu yüzden “Midgard Yılanı” veya “Dünya Yılanı” olarak da anılmaktadır.

Cardano ağında, Ouroboros tabanlı konsensüs protokollerini desteklemek amacıyla Rust dilinde yazılmış bir node uygulamasıdır.