Kriptoda Kayma (Slippage) Toleransı Nedir?

Kayma toleransı, işlem gören token’larınızın kaymaya karşı gösterdiğiniz tolerans yüzdesidir. Bu kavram, merkezi olmayan borsalarda ticaret parametrelerinden biridir ve bazı merkezi borsalar da bu özelliği geliştirerek yatırımcılara Piyasa ve Stop Piyasa ticaret seçeneklerinde kayma toleransını değiştirme imkanı sunar.

Vergilendirilmemiş akıllı sözleşme token’ları için kayma toleransı, yatırımcının hızlı bir işlem karşılığında kaybetmeyi göze alacakları toplam ticaret değerinin maksimum yüzdesini belirlemesine olanak tanır. Eğer bu yüzdelik yeterince yüksekse, protokol, sıraları atlayarak işlemlerini mempool’daki diğer taleplerin önünde gerçekleştirmeye devam eder. Ayrıca, yatırımcı yüksek kaymalı işlemler için daha fazla ücret ödeyebilir.

Merkezi Olmayan Borsalarda Kayma

Merkezi borsalara kıyasla, merkezi olmayan borsalar farklı teknolojiler kullanır ve kripto varlıkların anında değişimine olanak tanır. Otomatik Piyasa Yapıcılar (AMM) teknolojisi, alım-satım taleplerini dağınık bir emir defteri yerine likidite havuzlarından karşılar. Bu tür platformlarda kayma, likidite ve talep faktörlerinden kaynaklanarak başka bir biçim alır. Akıllı sözleşme vergileri de yalnızca merkezi olmayan borsalara özgüdür.

Likidite havuzu yeterli miktarda eşleştirilmiş token bulundurmadığında, her ticaret fiyatında önemli bir kaymaya neden olabilir ve ortalama satış ya da alış fiyatı, başlangıç piyasa fiyatından önemli ölçüde farklılaşır. Çiftteki tokenlardan birine olan talep arttığında, işlemler bir mempool’da saklanır ve sırayla işlenir. İşlemlerini hızlandırmak isteyen yatırımcılar, daha önce bahsedilen şekilde protokolün kendi ticaret taleplerini hızlandırabilmesi için kayma toleransını artırabilir.

Eğer alım satımı yapılan token’ın bir vergi maddesi mevcutsa, akıllı sözleşme sözleşmesinde belirtilen şekilde, gerekli vergilerin devlet makinesine düşürülmesi için yeterli alan sağlayacak şekilde kayma ayarlanmalıdır.

Merkezi Olmayan Borsalarda Kaymayı Nasıl Asgariye İndirirsiniz?

Kayma nedeniyle büyük kayıplara uğramamak için merkezi olmayan borsalarda uygulayabileceğiniz bazı stratejiler şunlardır:

Kayma İçin Bir Tolerans Düzeyi Belirleyin

Her işlem için maksimum kayma toleransı belirleyerek kaymayı sınırlayabilirsiniz. Bu özellik birçok merkezi olmayan borsa platformunda mevcuttur.

Düşük Likidite ile Alım Satımdan Kaçının

Düşük likidite, her iki tür borsada da kaymanın başlıca sebebidir. Merkezi olmayan borsalarda işlem yaparken, alım satım yapmak istediğiniz varlığın likidite havuzunu kontrol edin. İyi bir deneyim için mevcut likiditenin varlığın toplam piyasa değerinin en az yüzde 30’una denk geldiğine emin olun. Ayrıca, bu durum alım satım yapacağınız miktara da bağlıdır; yüksek hacimli işlemler için likidite miktarı daha fazla olmalıdır.

Ayrıca işleminizin fiyat üzerindeki etkisini göz önünde bulundurun; bu genellikle DEX tarafından sunulmaktadır. İşleminizin piyasa üzerindeki etkisi yüksekse, satış işleminizin de benzer bir etkisi olacaktır. Bu, hem alım hem de satım işlemlerinde negatif kaymaya yol açabilir. İşleme devam etmeden önce bunun yatırımınıza uygun olup olmadığını değerlendirin.

Son Derece Aktif Varlıkları Stratejik Olarak Alım Satım Yapın

DEX üzerinde bir varlık için ticaret talepleri ani bir artış gösterdiğinde, işlemlerin dalgalanması ve akışı sırasıyla ani fiyat değişimlerine ve zincir üzerindeki yoğunluklara neden olur. Böyle durumlarda, ilgili varlığın işlemleri genellikle yüksek kaymaya ve kayma toleransını artırma ihtiyacına yol açar. Eğer o anda ticaret yapmama riskini göze alıyorsanız, kaymayı azaltmak için talep veya satışların yatışmasını bekleyebilirsiniz.

Alım Satım Yapmak İstediğiniz Token’ların Vergi Düzenlemelerini Göz Önünde Bulundurun

Token’ın vergi düzenlemeleri olup olmadığını ve vergi oranının nasıl belirlendiğini kontrol edin. Bunu yatırım planınıza dahil edin ve olası vergi kayıplarının varlığın beklenen kârlılığı üzerindeki etkisini değerlendirin. Olumsuz bir sonuç elde ederseniz, başka stratejileri veya vergisiz token alım satımını düşününüz. Ancak unutmayın ki, burada sunulan bilgiler kesinlikle yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir.

Merkezi Borsalarda Kayma

Merkezi olmayan borsaların çoğu AMM’leri ve likidite havuzlarını kullanırken, merkezi borsalar daha geleneksel ve şeffaf bir emir defteri sistemi ile çalışır. Emir defteri ve işlem geçmişi incelendiğinde, merkezi borsalardaki kaymanın nedenleri kolaylıkla anlaşılabilir.

Emir defteri, belirlenen alış ve satış fiyatı üzerine alım satım taleplerini toplar ve ürünlerin ayarlanan koşullar karşılandığında alım satımı gerçekleştirir. Bir spot yatırımcı, alım yapmak için Piyasa veya Piyasayı Durdur seçeneğini kullandığında, işlemler geçerli piyasa fiyatlarında yürütülür. Alım satım gerçekleşirken, emir defterindeki farklı seviyelerde işlemler devam eden süre boyunca kaymaya yol açabilir.

Merkezi borsalar, akıllı sözleşme vergilerini tanımadıkları için ticaret taleplerine otomatik bir kesinti uygulamazlar. Bu nedenle, merkezi borsalardaki kayma esas olarak yetersiz likiditeden ve düzensiz emir defteri dağılımından kaynaklanır.

Merkezi Borsalarda Kayma Nasıl Kontrol Altına Alınır?

Merkezi borsalarda kaymayı yönetmek için uygulayabileceğiniz çeşitli stratejiler bulunmaktadır:

Borsadaki Mevcut Likidite ve Yayılma Durumunu Değerlendirin

Bir alım satım talebinde bulunmadan önce, emir defterini inceleyin ve mevcut likiditeyi, farklı fiyat seviyelerindeki yayılma durumunu göz önüne alın. Bu tespitlerinizi ticaret değeriniz ve yatırım planlarınızla ilişkilendirin. Bu koşulların sizin için uygun olduğundan emin olun; eğer uygun değilse, varlığın listelendiği diğer borsaları araştırarak en iyi likidite ve emir dağılımını sunan borsa ile işlem yapmayı deneyin.

Limit Emirlerini Kullanın

Limit emirleri yatırımcıların işlem yaptıkları varlık üzerinde daha fazla kontrol sağlamalarına yardımcı olur. Emir defterinde belirsizlik oluştuğunda kaymayı yönetmek için limit emirleri kullanmak faydalı bir yöntemdir. İşlemler, belirlenen koşullara göre yürütülür ve koşullar ayar noktasından ya da aralıklardan saptığında işlemler durdurulmuş olur.

Ticaret Miktarını Peyderpey Ayırın

Kayma, yüksek değerli yatırımlar üzerinde daha fazla etkiye sahiptir. Büyük miktarda bir varlığı alım satım yaparken, kaymayı daha iyi yönetmek adına işlemleri mevcut piyasa fiyatındaki likidite ile karşılanabilecek daha küçük partilere bölmek iyi bir stratejidir. Her işlemden sonraki likiditeyi değerlendirip bir ara vermek, yatırımınız üzerindeki etkiyi gözlemlemenize yardımcı olacaktır. Eğer sonuçlar olumlu veya yönetilebilir görünüyorsa, mevcut koşullarda daha fazla alım veya satış yapabilir veya emirlerin yeniden oluşmasına izin vermek için bekleyebilirsiniz.

Son Derece Aktif Çiftleri Stratejik Olarak Alım Satım Yapın

Yüksek talep veya satış koşullarında, varlıklara yönelik emir defterleri zorlaşabilir. Yatırımcı, bu dönemlerde işlem yapacaksa daha dikkatli olmalıdır. Limit emir kullanmak veya piyasa fiyatı emir defteri seviyesinde mevcut likidite ile karşılanabilecek miktarları alım satım yapmak faydalı olabilir. Yüksek alım satım talepleri nedeniyle bunu uygulamak zor olabilir.

Mümkünse Kayma Toleransını Kullanın

Merkezi olmayan borsalardan farklı olarak, kayma tolerans ayarları merkezi borsalarda yaygın olarak mevcut değildir. Bazı borsalar bu özelliği platformlarına dahil etmeyi düşünürken, yalnızca birkaç borsa bu imkanı sunmaktadır. Bu durum mevcut olduğunda, yatırımcıların kullanması ve her işlem için kabul ettikleri maksimum kayma seviyesini ayarlamalarında fayda vardır.