Tasfiye Nedir? Kripto Para Tasfiyesi Hakkında Bilgi

Tasfiye, yalnızca borç ve varlıkları değil, aynı zamanda kripto para piyasasını da etkileyen kritik bir kavramdır. Kripto alanında likidasyon olarak adlandırılan tasfiye, “bir alım satım pozisyonunun zorla kapatılması” anlamına gelir.

Kriptoda tasfiye ne ifade eder?

Kripto para piyasasında tasfiye (likidasyon), genellikle bir alım satım pozisyonunun zorla kapatılmasıdır. Bu durum, çoğunlukla marjın tükenmesi ve işlemin kapatılması gerektiğinde ortaya çıkar ve kaldıraçla ilişkilidir.

Daha büyük miktarda kripto ticareti yapmak için bir kripto borsasından borç almak “marjin ticareti” olarak adlandırılır. Bu işlem, yatırımcılara artırılmış satın alma gücü ve potansiyel olarak daha yüksek getiriler sunar.

Kaldıraç, yatırımcının kendi fonlarının ötesinde, borç alınan fonları kullanarak daha büyük pozisyonlar oluşturmasına olanak tanır. Ancak bu durum aynı zamanda daha yüksek risk taşır; zira kaldıraçlı pozisyonlar piyasa aleyhine hareket ederse hızlı bir şekilde tasfiye olma tehlikesi içerir.

Marjin ticareti ise bedava bir fırsat değildir. Kaldıraçlı bir alım satım pozisyonu açabilmek için, borsa genellikle yatırımcının “başlangıç teminatı” olarak adlandırılan belirli bir miktarı (fiat veya kripto) teminat olarak yatırmasını talep eder.

Bu ön ödeme, piyasalardaki büyük dalgalanmalarda borçlunun korunmasını sağlamayı amaçlar. Pozisyonun deltasının karşısındaki en yüksek fiyata likidasyon fiyatı denir. Eğer piyasa fiyatı bu noktaya ulaşırsa, pozisyon tasfiye edilir.

Kripto para piyasalarında düzenlemelerin az olması ve üçüncü tarafların kuralları uygulama yetkisine sahip olmaması nedeniyle, kripto borsaları genellikle teminat çağrıları yerine zorunlu likidasyon sistemi kullanmayı tercih eder. Bu durum, geleneksel piyasalarda komisyoncunun yatırımcıdan daha fazla teminat talep etmesine karşılık gelir.

Tasfiye ne zaman gerçekleşir?

Yatırımcıların kaldıraçlı varlıkları için marj gereksinimlerini karşılamadıklarında, pozisyonları likide etme zorunluluğu doğar.

Bu durum genellikle piyasanın en yüksek “acı noktalarında”, özellikle de işlemlerin yoğun olduğu zamanlarda meydana gelir. Daha spesifik olarak, bu olay piyasa yapısının belirlediği destek ve direnç seviyelerinde, psikolojik yuvarlak rakamlarda ve önemli kaldıraç noktalarında ortaya çıkma eğilimindedir.

Daha teknik bir açıdan bakıldığında, likidasyon, yatırımcının marjin hesabının borsa ile daha önceden kararlaştırılan toplam işlem değeri yüzdesinin altına düştüğü durumlarda gerçekleşir.

Örneğin, 10.000 dolarlık bir pozisyonda 10x kaldıraç kullanıyorsanız, pozisyonunuzun silinmesi için yalnızca %10’luk bir düşüş yeterlidir. Dahası, borsalar ladüzenlenen işlemler için genellikle ek ücret talep eder.

Tasfiye nasıl önlenebilir?

Yatırımcılar, pozisyonlarını kapatmak amacıyla zarar durdur emri kullandıklarında, “bu işlemin getireceği maksimum kayıp budur” disiplinini uygulamış olurlar. Uygun risk yönetimi teknikleriyle bir arada kullanıldığında, bu tür işlemlerden çıkmak, hem sermayenizi koruyabilir hem de gelecekteki işlemler için sizi hazırda tutabilir.

Likidasyon fiyatınızdan oldukça uzakta bir stop loss belirlemek, tasfiye olma ihtimalinizi önemli ölçüde azaltabilir. Ancak, stop loss’lar piyasa emri olarak tetiklendiğinden dolayı, kaymaya maruz kalma riski taşırlar; bu, fiyatların aşırı bir senaryoda stop loss seviyenizi geçebilmesi ve potansiyel olarak likidasyona neden olabileceği anlamına gelir.

Bunun yanı sıra, daha küçük pozisyonlarla işlem yapmak da bir alternatiftir. Daha küçük bir pozisyon büyüklüğü kullanarak işlem yapmak, riskinizi düşürür ve bu durum, tasfiye olma tehlikesini azaltır.

Kaldıraç ve pozisyon büyüklüğü arasında doğrudan bir ilişki bulunduğundan, daha küçük işlemler, daha az kaldıraç kullanmanızı gerektirir; bu da tasfiye riskini azaltmanın başka bir yoludur.

Ayrıca, işlem yaptığınız borsadaki vadeli işlemler için açık pozisyonları takip etmek önemlidir. Tarihsel olarak yüksek açık pozisyon sayıları, piyasanın aşırı kaldıraçta olduğunu gösteren bir işaret olabilir. Piyasa stres altında kaldığında, bu pozisyonlar tasfiye olabilir ve kripto piyasasının geçmişinde sıkça görüldüğü gibi ani çöküşlere yol açabilir.