IFPS Nedir? IFPS Kullanım Durumları Nelerdir?

PFS (Gezegenler Arası Dosya Sistemi), temel itibarıyla Git gibi dosyaları depolayıp sürümlerini zaman içinde takip etmenize ve BitTorrent benzeri dağıtık bir ağda bunları yönetmenize olanak tanıyan bir dosya sistemidir.

Bu depolama çözümü, güvenli ve küresel bir P2P ağı üzerinden doğrudan etkileşime izin verir. Bu iki özellik sayesinde, IPFS kalıcı bir yeni web deneyimi sunar ve HTTP gibi mevcut internet protokollerinin kullanımını zenginleştirir.

2016 yılında hayata geçen IPFS, hem bireyler hem de ticari kuruluşlar tarafından önemli gelişmeler ve benimsediği yeniliklerle karşılaşmıştır. Bu sistem, kullanıcıların dosya ve bilgi paylaşımında herhangi bir engelle karşılaşmadan işlem yapabilmesine imkân tanır. IPFS, internet üzerinden yüklenmesi ya da indirilmesi gereken yüksek bant genişliği tüketen büyük dosyalarla da etkili bir şekilde çalışır. Dağıtık dosya sisteminin hızlı benimsenmesi, kısmen IPFS’nin FTP ve HTTP gibi farklı protokollerle uyumlu olacak şekilde tasarlanmasından kaynaklanmaktadır. Verileri depolamak için bir DHT ya da dağıtılmış karma tablosu kullanmaktadır. Bir hash elde edildiğinde, o hash içeriğine sahip olan düğüme erişerek doğrudan gerekli veriyi indirebiliyoruz.

Dağıtılmış Karma Tablolar

Geliştiricilerin IPFS’yi yaratırken benimsediği temel düşünce, tüm verileri Merkle DAG parçaları olarak modellemektir. Ancak, IPFS’nin bir dağıtık dosya sistemi olarak artan popülaritesi ve etkinliği, beraberinde güvenlik ve erişim kontrolü endişelerini de getiriyor. IPFS gibi bir ağda bir nesne yüklendiğinde, o nesnenin karma adresine ulaşan herkes içeriğine erişebilir.

IPFS ve Blok Zincirleri

Blok zinciri, değişmezliği sağlayan merkeziyetsiz bir veri yönetim platformudur; bu nedenle IPFS gibi bir dağıtık dosya sisteminde dosya izlenebilirlik meta verileri için uygun bir çözüm sunar. Bu sebeple, IPFS’nin blok zincirinin ideal bir tamamlayıcısı olduğu söylenebilir.

Coinkolik olarak, tarafların birbirlerinin izni olmadan değiştiremeyeceği ve tek bir arıza noktasına sahip olmayan bir depolama çözümünü IPFS üzerinden sağlıyoruz. IPFS, bu ağa dahil edilen verilerin benzersiz olduğunu (her birinin özgün bir tanımlayıcı ile belirlenmesi) ve değişmezliği garantileyerek değişikliklere karşı korunduğunu bize temin eder. Verilerde herhangi bir değişiklik gerçekleştirildiğinde, kaydedilen verilerin yanında yeni bir “karma” tanımlayıcı oluşturulmaktadır.

Genel olarak iki ana blok zinciri türü vardır: izinli ve izinsiz. İzinsiz blok zincirleri (örneğin Ethereum, Bitcoin) herkese açıktır ve her işlemin çoğu katılımcı tarafından doğrulanması gerekmektedir. İzinli blok zincirleri ise yalnızca kimliği doğrulanmış kullanıcılara açıktır ve genel olarak halka açık blok zincirlerine nazaran daha yüksek performans gösterirler.

IPFS ve blok zincirleri arasındaki yapısal benzerlik, onların uyumlu bir şekilde çalışabilmesini sağlar. IPFS, farklı blok zincirleri arasında bağlantı kurarak, internet üzerindeki web sitelerinin birbiriyle bağlantılı olmasını sağlamaktadır. Bir bağlantı aracılığıyla bir sayfayı başka bir sayfaya bağlamak gibi, Ethereum gibi bir blok zincirine de bağlantı entegre edilebilir.

Genel anlamda, IPFS ve blok zincirinin geleceği yakından iç içe geçmiş durumdadır. Her iki teknolojinin de merkeziyetsiz finans ve uygulamaların temellerini oluşturacağını gösteren birçok unsur mevcuttur.

Kullanım Durumları

IPFS’nin sağladığı avantajlar, mevcut teknoloji sektöründe devrim yaratarak büyük şirketlerin bu teknolojiyi süreçlerine entegre etmesine neden olmaktadır. Netflix, Opera veya Chrome, bu teknolojiyi benimseyen bazı büyük şirketlerdir. Fakat, verileri dağıtık bir ağda güvenli bir biçimde depolayabilmemizin gerçekten ne anlama geldiğini düşünmek gerekir; bu, internet üzerindeki tüm süreçlerin verimli ve iyileştirilmiş bir şekilde işleyebilmesi anlamına gelir.

“Sunucu” barındırmanın sona ermesi demektir. Tüm içerik IPFS üzerinden sunulacak ve veriler doğrudan blok zincirinden temin edilecektir.

Web kayıtlarının sonlanması, hesap almak için ihtiyaç duyulan sistemlerin ortadan kalkması anlamına gelir. Özel anahtarınız, web siteleri veya sağlayıcılar üzerinden kimliğinize erişim izni sağlayacaktır.

Aracılar olmadan bireylerle doğrudan iletişim sağlanması mümkün olacaktır. Bu, güvenli, özel ve sansürsüz iletişim uygulamaları için bir olanak sunar.

Bilgilerinizin yalnızca belirlediğiniz kişilerin erişebileceği sosyal ağlar oluşturulması mümkündür.

Bu bağlamda, IPFS teknolojisini etkili bir şekilde kullanan birkaç şirketi öne çıkarabiliriz:

• Cloudflare: IPFS’ye erişimi hızlandırmak için dağıtılmış bir web ağ geçidi işletmektedir.
• Microsoft ION: Dijital kimlik sistemi, Bitcoin ve IPFS’yi bir araya getirerek güvenli ve ölçeklenebilir bir dijital kimlik oluşturmayı hedeflemektedir.
• Brave: Arama motoru, merkeziyetsiz ürün mağazasını barındırmak için Origin Protocol ve IPFS’yi kullanmaktadır.
• Opera için Android: IPFS için yerleşik destek sunarak kullanıcıların IPFS ağında verilere erişebilmesini sağlar.
• Wikipedia: Sansürlenmiş bölgelerde Wikipedia içeriğine erişim sağlamak için IPFS tabanlı bir ayna geliştirmiştir.
• Filecoin: IPFS’yi kullanarak ortak bir depolama bulutu oluşturma amacını gütmektedir.