zkSync (ZK) Nedir?

zkSync, Matter Labs’ın ZK-Rollup teknolojisiyle desteklenen güvenilir bir protokoldür. Şu anda Ethereum ana ağında faaliyet gösteren bir Katman-2 ölçekleme çözümü olan zkSync, sıfır bilgi kanıtlarından yararlanarak yüksek güvenlik sunarken düşük gas ücretleri ve hızlı işlem süreleri sağlar.

Kısaca, hesaplama süreçlerini zincir dışına taşıyarak ve belirli verileri zincirde tutarak işlem verimliliği artırılmaktadır. Sıfır bilgi, kısa ve öz, etkileşimli olmayan bilgi argümanı (ZK-SNARK) doğrulaması, hızlı onaylama olanağı sağlamakta ve geleneksel akıllı sözleşmelerden daha az depolama alanı gerektirmektedir. Bu da, zkSync’in doğrulamalarını diğer ölçekleme çözümlerine göre daha hızlı ve uygun maliyetli hale getirir.

zkSync’in Avantajları Nelerdir?

Para yatırma ve çekme işlemlerinde zkSync kullanan kullanıcılar, aşağıdaki avantajlardan yararlanır:

Uygun İşlem Ücretleri

İşlemler bir araya getirildiği için gaz maliyetleri kullanıcılar arasında dağıtılır. Yeterli sayıda kullanıcı bir araya geldiğinde, bu durum gas ücretlerinin yalnızca birkaç sent düzeyinde kalmasını sağlıyor.

Güvenli ve Merkeziyetsiz

Merkeziyetsiz bir yapıya sahip olmasına rağmen, zkSync ana ağ düzeyinde güvenlik sağlamaktadır. Çünkü geçerlilik kanıtları, üçüncü taraflara bağlı olmadan Katman-1’de saklanır. Bu durum, merkeziyetsizliği korurken ölçeklenebilirliği artırır.

Hızlı Para Çekme

ZK-Rollup teknolojisi, işlem verilerini doğrulamak için geçerlilik kanıtları kullanarak hızlı para çekme süreleri sunar. zkSync ile kullanıcılar yaklaşık 10 dakika içinde para çekebilmeyi bekleyebilirler.

Güvensiz İşlemler

Zincir üstü veriler ve zkSync’in özel şifreleme özelliği sayesinde, fonları güvende tutmak adına herhangi bir operasyonel faaliyete ihtiyaç duymayan tek Katman-2 ölçekleme çözümüdür. ZK-Rollup doğrulayıcıları kaybolsa bile, kullanıcılar uzun bir süre çevrimdışı kalabilir ve dış yardıma ihtiyaç duymadan varlıklarını güvenli bir şekilde geri alabilirler.

zkSync’in Geleceği

Güvenlik veya kullanıcı kontrolünden taviz vermeden gas maliyetlerini önemli ölçüde düşüren zkSync, Katman-2 Ethereum ölçekleme çözümleri arasında öne çıkmaktadır. Gelecekteki başka geliştirmelerle birlikte zkSync 2.0 ile, Matter Labs, saniyede binlerce işlem işleme kapasitesine sahip bir platform olmayı hedeflemektedir. Ekip, Katman-1 hesaplarının güvenliğinden ödün vermeden bu hedefe ulaşmayı amaçlıyor.

Merkeziyetsizlik hedefleri açısından, zkSync şu anda sıfır güven varsayımına dayanan tamamen denetimsiz bir yapıya sahiptir. Bu, zkSync doğrulayıcılarının, kullanıcıların varlıklarıyla etkileşim kurma yetkilerinin olmadığı anlamına gelir. Ekip, zkSync’i tamamen merkeziyetsiz bir protokol olarak geliştirme kararlılığında olduğundan, Matter Labs henüz doğrulayıcıları ve koruyucuları sisteme dahil etmediği için mevcut kullanıcılar, sistemin gerisinde kalmamıştır.

Sonuç olarak, Ethereum için fiili bir Katman-2 çözümü olmayı hedefleyen zkSync, ana ağın güvenlik seviyesini, kullanıcı gizliliğini ve tam ademi merkeziyetçiliği korurken ölçeklenme sorunlarını başarıyla çözme potansiyeline sahiptir.