Buterin’den Ethereum’a 2030 Vizyonu: Bitcoin’daki Basitlik Hedefi

Ethereum’un kurucularından ve önde gelen geliştiricilerinden Vitalik Buterin, yeni bir yazıda Ethereum’un yapısını 5 yıl içinde Bitcoin kadar basit hale getirmek için öneriler sundu. Buterin, uzun vadede bu hedefe ulaşmak için protokolde hem konsensüs hem de uygulama (execution) katmanlarında köklü sadeleştirmeler yapılmasını öneriyor.

3-Slot Finality ile Daha Basit Konsensüs

Buterin, mevcut “beacon chain” olarak bilinen konsensüs katmanının “3-slot finality” isimli yeni bir tasarıma geçiş yapması gerektiğini belirtiyor. Ona göre bu yaklaşım; slot, epoch ve committee shuffling gibi kavramları kaldırarak protokolün çok daha anlaşılır hale gelmesini sağlayabilir. Ayrıca Buterin, STARK tabanlı kriptografik kanıtların kullanılmasının kolektif imzalama (aggregation) sürecini hem daha ucuz hem de güvenilir hale getireceğini vurguladı.

EVM Yerine RISC-V Tabanlı Yeni Bir VM

Buterin, Ethereum’daki yürütme katmanının (EVM) gereksiz yere karmaşık olduğunu ifade ediyor. 256 bitlik sanal makine mimarisinin, geçmişte önemli olan bazı kriptografik işlemlere fazlaca yoğunlaştığını, günümüzde ise bunların büyük bir kısmının kullanılmadığını paylaşıyor.

Bunu düzeltmek için ise “orta çaplı” değişiklikler yerine, köklü bir dönüşüm öneriyor: EVM’i tamamen bırakarak RISC-V veya benzeri basit bir mimariye geçmek. Böylece hem akıllı sözleşmelerin performansında 100 katı bulan bir artış sağlanabileceğini hem de kod yapısının çok daha basit hale geleceğini belirtiyor.

Geriye Dönük Uyumluluk: “Onchain Interpreter”

Buterin, mevcut EVM sözleşmelerini “geçmişte bırakmak” yerine, zincir üzerinde bir EVM yorumlayıcısı (interpreter) çalıştırarak geriye dönük uyumluluğun korunabileceğini savunuyor. Bu sayede eski akıllı sözleşmeler çalışmaya devam edecek, ancak Ethereum’un ana protokolü doğrudan RISC-V veya benzeri bir minimal VM üzerinden işleyecek.

Standartların Birleştirilmesi: Daha Az Kod, Daha Az Sorun

Buterin, protokolü hem yürütme hem de konsensüs katmanında sadeleştirmek için paylaşılan standartlar kullanmayı öneriyor. Örneğin:

• Tek bir hata düzeltme kodu (erasure code) kullanarak hem veri yayınlama, hem veri kullanılabilirlik örneklemesi hem de dağıtık tarihçe saklamada kod yükünü azaltmak,
• Tek bir serileştirme formatı (SSZ) belirleyerek konsensüs, yürütme ve akıllı sözleşme etkileşimlerinde tutarlılık sağlamak,
• Tek bir ağaç yapısı (ikili Merkle ağaçları gibi) kullanarak hem veri doğrulama hem de ZK kanıtlarının oluşturulmasını hızlandırmak,

Bu adımlarla Ethereum’un protokol karmaşıklığının önemli ölçüde azaltılabileceğini düşünüyor.

“Ethereum, Bitcoin Kadar Basit Olabilir”

Buterin, sadeleştirmenin önemini hem güvenlik hem de erişilebilirlik açısından değerlendiriyor. Ona göre, Bitcoin protokolünün güzelliği, herhangi bir lise öğrencisinin bile rahatlıkla anlayabileceği kadar basit olmasında yatıyor. Ethereum’un da uzun vadede benzer bir basitlik seviyesine ulaşabileceğini öne sürüyor.