Volatilite Nedir?

Volatilite, finansal piyasalarda belirli bir ürünün fiyatında, zaman içerisinde meydana gelen dalgalanmayı ifade eder. Bu terim, hisse senedi piyasasındaki risk ve belirsizlik durumlarını belirtmek için kullanılır.

Volatilite, fiyatlardaki dalgalanmaların ne kadar yoğun ve sık bir şekilde gerçekleştiğini, finansal ürünün fiyat hareketleri arasındaki farklılıkların büyüklüğünü ölçer. Volatilite ilk olarak 1993 yılında ölçülmeye başlanmış olup, günümüzde küresel piyasalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Genellikle, volatilitenin artışı, varlıkların daha riskli hale gelmesine işaret eder. Volatilite, yukarı veya aşağı yöndeki değişimleri her iki yönde de değerlendirebilir. Bazen bir sayıyla, bazen de yüzdelik oranla ifade edilebilir.

Volatilite Nasıl Ölçülür?

Volatilite, belirli bir süre içinde yıllık hale getirilen getirilerin standart sapmasının hesaplanmasıyla belirlenir. Hesaplamalarda standart sapma veya varyans işlemlerinin uygulanması yeterlidir. Bu hesapların yüksek değerleri, getirilerin ve fiyatların oldukça değişken olduğunu gösterir. Yüksek standart sapma veya varyans değerleri, fiyatların geniş bir aralıkta hareket edeceğini; düşük değerler ise fiyatların dar bir aralıkta ve birbirine yakın seyredeceğini işaret eder. Geniş dalgalanma, belirsizlik, risk ve piyasalara duyulan güvenin azalmasına sebep olur. Kısaca, volatilite endeksi yükseldikçe piyasa güveni azalır. Hızlı fiyat değişimleri, volatilite olarak kabul edilir.

Volatilite Türleri Nelerdir?

Volatilite, beş farklı türde karşımıza çıkar. Bu türler şunlardır:

• Fiyat Dalgalanması: Enstrümanın arz ve talep dengesindeki kuvvetli değişim nedeniyle fiyatlarda meydana gelen artış ve azalışlardır. Ani ve agresif fiyat hareketleri, volatilitenin bir biçimidir.
• Hisse Senetleri: Hisse senetleri, birçok etkenden dolayı son derece kırılgan enstrümanlardır ve bu nedenle riskli enstrümanlar kategorisine girerler.
• Tarihsel Volatilite: Bir yatırım enstrümanının son bir yıldaki fiyat değişim miktarıdır. Geçen yılki ve bu yılki fiyat değişim oranlarına bakılarak değerlendirilir.
• Zımni Volatilite: Yatırımcının sahip olduğu enstrümanın gelecekteki olası fiyat hareketlerini düşündüğü seviyeye verilen isimdir.
• Volatilite Endeksi: Piyasalardaki korku endeksi olarak tanımlanır ve ilk olarak 1993 yılında hesaplanmıştır.

Volatiliteyi Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Volatilitesi ölçülen ürün ve finansal piyasaları etkileyen tüm faktörler, volatilite endeksini de etkiler. Bu faktörler aşağıda belirtilmiştir:

• Arz ve talep
• Ekonomik koşullar
• Manipülasyonlar, spekülasyonlar ve beklentiler
• Medya ve skandallar
• Şirketlerle ilgili haberler ve güncel gelişmeler
• Savaşlar, terör olayları ve doğal afetler
• Siyasi durumlar ve uluslararası ilişkiler